همانطور که در پست تعریف سواد از دیدگاه یونسکو به اولین و دومین تعاریف سواد از دیدگاه یونسکو پرداختیم. براساس تعریف دوم، در مورد ضرورت یادگیری زبان انگلیسی و کامپیوتر گفتیم. حالا سراغ تعریف سوم و در نهایت جدیدترین تعریف خواهیم رفت.

سومین تعریف: اضافه شدن 12 نوع سواد

سازمان ملل در دهه دوم قرن 21، باز هم در مفهوم سواد تغییر ایجاد کرد. در این تعریف سوم، کلا ماهیت سواد تغییر یافت. مهارت هایی اعلام شد که داشتن این توانایی ها و مهارت ها مصداق باسواد بودن قرار گرفت. بدین ترتیب شخصی که در یک رشته دانشگاهی موفق به دریافت مدرک دکترا می شود، حدود 5 درصد با سواد است. این مهارت ها عبارت اند از :

  1. سواد عاطفی: توانایی برقراری روابط عاطفی با خانواده و دوستان.
  2. سواد ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط مناسب با دیگران و دانستن آداب اجتماعی.
  3. سواد مالی: توانایی مدیریت مالی خانواده، دانستن روش های پس انداز و توازن دخل و خرج.
  4. سواد رسانه ای: این که فرد بداند کدام رسانه معتبر و کدام نامعتبر است.
  5. سواد تربیتی: توانایی تربیت فرزندان به نحو شایسته.
  6. سواد رایانه ای: دانستن مهارت های راهبری رایانه.
  7. سواد سلامتی: دانستن اطلاعات مهم درباره تغذیه سالم و کنترل بیماری ها.
  8. سواد نژادی و قومی: شناخت نژادها و قومیت ها بر اساس احترام و تبعیض نگذاشتن.
  9. سواد بوم شناختی: دانستن راه های حفاظت از محیط زیست.
  10. سواد تحلیلی: توانایی شناخت، ارزیابی و تحلیل نظریه های مختلف و ایجاد استدلال های منطقی بدون تعصب و پیش فرض.
  11. سواد انرژی: توانایی مدیریت مصرف انرژی.
  12. سواد علمی: علاوه بر سواد دانشگاهی، توانایی بحث یا حل و فصل مسائل با راهکارهای علمی و عقلانی مناسب.

 از آن جا که با سواد بودن به یادگیری این مهارت ها وابسته شد، قاعدتا سیستم آموزشی کشورها هم باید متناسب با این مهارت ها تغییر رویه می داد که متاسفانه فعلا سیستم آموزشی کشور ما، هنوز تغییری در زمینه آموزش مهارت های فوق نکرده است.

جدید ترین تعریف: علم با عمل معنا می شود.

با این حال و به تازگی، «یونسکو» یک بار دیگر در تعریف سواد تغییر ایجاد کرد. در این تعریف جدید، توانایی ایجاد تغییر، ملاک با سوادی قرار گرفته است یعنی شخصی با سواد تلقی می شود که بتواند با استفاده از خوانده ها و آموخته های خود، تغییری در زندگی خود ایجاد کند. در واقع این تعریف مکمل تعریف قبلی است زیرا صرفا دانستن یک موضوع به معنای عمل به آن نیست. در صورتی که مهارت ها و دانش آموخته شده باعث ایجاد تغییر معنادار در زندگی شود، آن گاه می توان گفت این فرد انسانی با سواد است.