در تعریف سوم سواد از دیدگاه یونسکو خواندیم که یونسکو دوازده نوع سواد معرفی کرد. اولین سواد، سواد عاطفی است. سواد عاطفی، یعنی برخورداری از این قدرت که از احساسات و عواطف خود به گونه‌ای استفاده کنیم که قدرت شخصی ما را افزایش دهد و کیفیت زندگی ما و مهم‌تر از آن، اطرافیانمان را بهبود بخشد. سواد عاطفی به ما کمک می‌کند تا احساسات و هیجانات را به نفع خود به کار گیریم و نگذاریم علیه ما وارد میدان شوند.
در برخی مواقع افراد به دلیل بستر خانوادگی سواد عاطفی نداشته و در روند اجتماعی شدن هم این مهارت را نیاموخته اند. بعضی از انسان‌ها در ابراز عواطف خود ضعیف هستند. برخی دیگر نیز در فهم احساسات عاشقانه‌ای که درونشان دارند، دچار کج فهمی هستند. دسته دیگر از افراد هم نمی‌توانند احساساتشان را درست تحلیل کنند.
اینجاست که مفهوم بلوغ عاطفی مطرح می‌شود. فرد باید توسط دیده‌ها و شنیده‌هایش سواد عاطفی کسب کند، از طریق این آگاهی، احساساتش را بشناسد و بر آن مسلط باشد و در یک کلام به بلوغ عاطفی دست یابد. وقتی فردی احساساتش را بشناسد و در تعامل با دیگران بیان کند و به کار گیرد، بی شک چنین فردی به بلوغ عاطفی رسیده است.
این فرد می‌تواند به شکل صحیح احساساتش را ابراز و همچنین احساسات دیگران را به خوبی شناسایی و درک کند. ابراز عواطف و داشتن سواد عاطفی بخشی از هوش هیجانی انسان‌هاست. انسان‌هایی که هوش هیجانی بالایی دارند، در برقراری روابط عاطفی قوی‌تر هستند. وقتی فردی احساساتش را بشناسد و در تعامل با دیگران بیان کند و به کار گیرد، می‌گوییم این فرد به بلوغ عاطفی رسیده است.
سواد عاطفی شامل خودآگاهی و شناخت احساسات شخصی و دانستن نحوه مدیریت آنها، مانند توانایی آرامش در هنگام عصبانیت یا اطمینان از خود در هنگام شک است. این شامل همدلی، یعنی داشتن حساسیت به احساسات افراد دیگر است و گفته شده است که افراد با سواد عاطفی، قادر به استفاده از نظم و انضباط خود به منظور مهار احساسات خود و شناسایی و رسیدن به اهداف شخصی خود هستند.
سواد عاطفی همچنین شامل توانایی تشخیص و سازگاری با احساسات افراد دیگر، در عین حال، یادگیری نحوه مدیریت و بیان احساسات شخصی خود نیز می باشد. این برای پیشرفت مهارت های ارتباطی خوب و تقویت روابط ما با افراد دیگر مفید است.
آموزش و تقویت سواد عاطفی به کودکان خردسال از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا باید بدانند که چگونه احساسات خود را بشناسند تا بدانند چگونه می توانند رفتار کنند، بالغ شوند و در نهایت خوشحال شوند.
داشتن توانایی درک و ابراز احساس، باعث افزایش عزت نفس شخص می شود. در عصر مدرن، توانایی فرد در همدلی و همکاری با افراد دیگر می تواند موفقیت اجتماعی و اقتصادی او را تضمین کند.
