همانطور که در پست تفاوت نسل ها و تاثیر آن بر نیازهای موفقیت گفتم، فرزندان ما نسل Z از طبقه بندی جهانی نسل ها هستند. متولدین دهه های 80 و 90 که با حضور کامپیوتر در خانه ها، موبایل و شبکه های اجتماعی در جیب و زندگی والدینشان به دنیا آمده و بزرگ می شوند. درست است که این کودکان چشم و گوششان با موبایل و لپ تاپ و انواع اپلیکیشن ها آشناست، اما لزوما سواد کامپیوتر نداشته و تاثیر این ابزار در عین مثبت بودن می تواند بسیار مخرب هم باشد.
یادم می آید، مزدا 3، 4 ساله بود که آشنایی ازش پرسید: « سواد داری؟» او گفت:« سواد ندارم ولی بلدم دانلود کنم.» شاید مصداق کامل یک دهه نودی.
تکرار می کنم با اینکه این بچه ها با ابزارهای دیجیتال بسیار خو گرفته اند، اما به عنوان والدین باید حواسمان به میزان و نوع استفاده آنها در سنین مختلف باشد. من خود به عنوان مادر موافق دادن موبایل و تبلت به کودکان زیر چهار سال نیستم و واقعا تلاشم را برای فرزندان خودم به این منظور بکار بردم. از چهار سال به بالا هم بسیار با نظارت و مدیریت این کار انجام می شود، بطوریکه موبایل به هیچ عنوان ندارند، درمعرض شبکه های اجتماعی به هیچ عنوان نبوده و تبلت هم فقط برای بازی بصورت محدود داده می شود. البته در مورد سن رسانه های دیجیتال و زمان نمایش (Screen Time) به کودکان، منابع و مراجع مختلفی وجود دارد. من تجربه خودم را به اشتراک گذاشتم و هر خانواده بسته به مطالعات و شرایط خود تصمیم می گیرد.
اما در مورد سواد کامپیوتر، با توجه به تجربه 6 ساله ای که از دو فرزند دبستانی در مدرسه و سیستم آموزش کامپیوتر دارم و براساس تجربه خودم به عنوان یک مهندس در محیط کار، نکته های زیر را با شما در میان می گذارم:
- شروع آموزش کامپیوتر از سن پیش دبستان، مناسب است. بطوریکه ابتدا بصورت بازی، بدون عجله سخت افزار کامپیوتر آموزش داده شود. قسمت های مختلف مثل مانیتور، کیس و . . . ، نحوه استفاده از آن ها، کارکرد آنها. این آشنایی می تواند یکسال پیش دبستان طول بکشد. اما عمقی و کاربردی کار شود. کم کم می توان با برنامه های مختلف رایج، طریقه جستجو در گوگل یا موتورهای جستجو و در واقع پایه های کار با کامپیوتر آشنا شوند.
- برای شروع یادگیری و علاقه مند سازی و خلاقیت بچه ها می توان از برنامه های گرافیکی ساده مثل paint که در همه کامپیوترها وجود دارد، شروع کرد. خواهش می کنم از آموزش برنامه های گرافیکی سنگین و پیچیده برای شروع استفاده نکنید. در این سن هم کودک و هم والدین باید بتوانند برنامه مربوطه را استفاده کنند و عدم توانایی در استفاده می تواند باعث زده شدن کودک و عصبی شدن والدین گردد.
- پس از یک برنامه گرافیکی ساده و فان، به نظر من بهتر است، آموزش برنامه های کاربردی مایکروسافت آفیس شروع شود. مانند Word، Excel، Power Point و . . . . هرکدام در یک سال تحصیلی بصورت حرفه ای آموزش داده شود. این برنامه ها در سال های بالاتر تحصیلی، دانشگاه و حرفه ضروری هستند و کودک را به شدت برای انجام کارها جلو می اندازند. حتی اگر کودکی مستعد و علاقمند باشد، با دانش درست از این برنامه ها می تواند درآمدزایی داشته باشد.
- در سال های بالاتر دبستان و دبیرستان، هر مدرسه های با توجه به سیستم آموزشی خود احتمالا برنامه خاصی را انتخاب می کند. اغلب برنامه هایی مثل Photoshop، Adobe Premier خوب است. برنامه های تولید محتوا بخصوص با توجه به گسترش شبکه های اجتماعی. به نظر من بهتر است در دبیرستان، برنامه های کدنویسی و طراحی وبسایت و اپلیکیشن هم مد نظر قرار گیرند.
- با توجه به عصر اطلاعات و ارتباطات و اثرات پاندمیک ویروس کرونا بر جهان، دنیای دیجیتال و آنلاین تغییرات سریع و گسترده ای پیدا خواهد کرد. بنابراین، الان زمان تصمیم گیری برای داشتن یا نداشتن سواد کامپیوتر نیست. این سواد یک ضرورت و الزام است. بحث بر سر انتخاب نوع برنامه آموزش است که می تواند بسته به نیاز روز و آینده و علاقه کودک متغیر باشد.
- بر نحوه آموزش کامپیوتر در مدرسه فرزندتان نظارت داشته باشید. نتایج را رصد کنید. به کودک و تیم آموزشی بازخوردهای مثبت داده و کمبودها را گوشزد نمایید.
فعلا با توجه به یادگیری زبان انگلیسی و کامپیوتر به باسوادی طیق تعریف دوم یونسکو نزدیک می شوید.
